Συναξάρι
Η Ρηγούλα Μπενιζέλου μεγάλωσε και μορφώθηκε σαν βασιλοπούλα στο αρχοντικό των Μπενιζέλων. Σπλαχνική από μικρό παιδί, μοιράζει τ’ αγαθά της στους φτωχούς.
Μεγαλώνει. Κακοπαντρεύεται όμως, στον τρίτο χρόνο πεθαίνει ο σύζυγός της. Πεθαίνουν και οι γονείς της. Ολομόναχη στον κόσμο, μετατρέπει τη θλίψη της σε κινητήρια δύναμη. Η αρχοντοπούλα αθηνιώτισσα Κυρά γίνεται μοναχή κα φθάνει σε έσχατες πνευματικές και υλικές προσφορές για το Γένος, στη μεγάλη νύχτα του φοβερού 16ου αιώνα.
Γράφει ο Συναξαριστής της:
«Δέκα χρόνοι ήσαν της χηρείας της περασμένοι και οι μεν γονείς αυτής αφέντες τας εν γη διατριβάς απέρασαν εις την άλλην ζωήν, η δε Αγία ελευθερωθείσα από τέτοια εμπόδια και δοξάσασα τον Θεόν ήρξατο εν ταπεινοφροσύνη πνεύματος ασκητικωτέρας διαγωγής, νηστείαις, αγρυπνίαις και προσευχαίς σχολάζουσα και ως φολόπονος μέλισσα ειργάζετο το γλυκύτατο μέλι της αρετής.»
Η Φιλοθέη με το τιμημένο ράσο ρίχνεται στην κυριολεξία σ’ ένα κοινωνικό και πνευματικό έργο που δεν έχει προηγούμενο. Συγκεντρώνει στα χέρια της όλη την πατρική περιουσία καθώς και του συζύγου της και οργανώνει πρωτοφανές για την εποχή, μέσα στην Αθήνα, εκκλησιαστικό και εκπαιδευτικό κέντρο.
Στην αρχή έχει πλάι της τις υπηρέτριες του πατρικού της, τις μαθαίνει τέχνη και γράμματα. Σιγά- σιγά στην καρδιά της τουρκοκρατούμενης Αθήνας δημιουργείται μια Πρόνοια που όμοιά της και πλάι της μονάχα η Βασιλειάδα μπορεί να σταθεί. Διακόσιες κοπέλες από τα πρώτα σπίτια της Αθήνας αφήνουν μισοτελειωμένα τα προικόπανα κι έρχονται πλάι στην Κυρά.
Φτιάχνεται το πρώτο γηροκομείο της Αθήνας πλάι στο μοναστήρι κι ανάβει έτσι το πρώτο φως μεσ’ στην Αθήνα. Για τα παιδιά πάλι που θα κρατήσουν όλο το βάρος του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας, άλλο κτίριο, να μάθουν τέχνη, γράμματα, να μάθουν πώς είναι Χριστιανοί και Έλληνες. Φτιάχνει Νοσοκομείο μα και ξενοδοχείο.
Κι ο οδοιπόρος που ξεραίνονταν τα σωθικά του απ’το λιοπύρι της Αττικής έβρισκε πηγή να δροσιστεί απ’ το πηγάδι που άνοιξε η Κυρά έξω απ’ την Αθήνα, το «Ψυχικό».
Αγώνας της να διατηρηθεί η φλόγα του Χριστού στη ρημαγμένη χώρα και ο Χριστός να παρασταθεί στη μεγάλη αγωνία του Έθνους και να το γλυτώσει απ’ τον εκτουρκισμό και τον εξισλαμισμό.
Θαυμάζει κανείς το έργο που η σεμνή αυτή Αθηναία ανέλαβα να εκτελέσει μέσα στην σκλαβιά, ενώ και της οικογενείας της η παράδοση και των λογίων της γενιάς της μπορούσε να τη φέρει στην Ευρώπη, για να ζήσει ανάμεσα στους σοφούς και τους εκλεπτυσμένους του πνεύματος, τη ρομαντική νοσταλγία της αναγέννησης του δούλου Γένους.
Απο την Παράκληση της Αγίας Φιλοθέης
Ψάλλουν οι φοιτήτριες του Οικοτροφείου.
Στις 19 Φεβρουαρίου ξεκουράστηκε…
Η Φιλοθέη Μπενιζέλου τόλμησε στη μαύρη εποχή ό,τι δεν τόλμησαν οι δάσκαλοι του Γένους παρά μόνο μετά 100 και 200 χρόνια: τη συγκράτηση και την αναγέννηση του Ελληνισμού στη σκοτεινότερη εποχή της σκλαβιάς. Πόση δύναμη είχαν τα παιδιάτικά της όνειρα, που τα γιγάντωσε ο ατομικός της πόνος!
Οι Τούρκοι δεν άργησαν να βρουν αφορμή να τσακίσουν την καλογριά.
Και βρήκαν την αιτία. Κάτι Ελληνοπούλες που τις είχαν αρπάξει οι αλλόθρησκοι θέλαν να σώσουν την πίστη τους. Προσπέφτουνε στην ηγουμένη. Τις κρύβει η Κυρά, μα πιάνεται απ’ τους Τούρκους που τη βασανίζουνε σκληρά: «την πίστη σου ή τη ζωή σου». Μα άρχοντες σεβαστοί μιλούν στους Τούρκους κι ημερεύουνε έτσι τα’ αγρίμια. Και λεύτερη η καλογριά ξεκινάει να πάει απέναντι στη Τζιά, να ετοιμάσει κι εκεί μοναστηράκι, εστία αντίστασης στον κατακτητή και στον αλλόθρησκο.
Βράδυ, παραμονή του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτη ήτανε, συνάχτηκαν για ολονυχτία οι καλόγριες και τότε ήτανε που σπάσανε τις πόρτες οι αντίχριστοι. Την πιάσανε, τη χτύπησαν τόσο. Όσες ήταν κι οι καλωσύνες της και πεθαμένη, πες, την παρατήσανε. Βοτάνια, γιατροσόφια της βάζαν στις πληγές οι καλογριές, μα η βουλή του Θεού ήταν ν’ αναπαυτεί ο εργάτης Του.
Αναφορές
Για τη ζωή και το έργο της Αγίας Φιλοθέης έχουν γραφεί πολλά βιβλία και άρθρα σε περιοδικά…
Η ΑΓΙΑ ΦΙΛΟΘΕΗ ΚΑΥΧΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ
Αντλώντας πληροφορίες από ιστορικά κείμενα περιγράφει με τρόπο γλαφυρό και συγχρόνως οικοδομητικό τη ζωή και το μεγάλο εθνικοθρησκευτικό έργο της Αγίας Φιλοθέης στα χρόνια της Τουρκοκρατίας καθώς και το μαρτυρικό της τέλος.
Το βιβλίο είναι διακοσμημένο με ωραίες Εικόνες και σχετικούς πίνακες, κάθε κεφάλαιο δε κλείνει με κάποιο τροπάριο από την Ακολουθία της Αγίας.
Έκδοση Αδελφότητος Θεολόγων «Ο ΣΩΤΗΡ» (Αθήνα , 2002)
ΦΙΛΟΘΕΗ ΜΠΕΝΙΖΕΛΟΥ Η ΑΘΗΝΑΙΑ
Στο βιβλίο παρουσιάζεται η ζωή και το έργο της Αγίας Φιλοθέης, αλλά και πτυχές της ζωής και της κοινωνίας της Αθήνας του δεκάτου έκτου αιώνα. Την πρωτοβουλία για την έκδοση και την επιμέλεια του τόμου είχε η Αντιδήμαρχος Αθηναίων και Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών Καλλιόπη Μπουρδάρα.
Η φιλόλογος-ιστορικός Μαρία Χρόνη-Βακαλοπούλου παρουσιάζει τη ζωή και το έργο της Αγ. Φιλοθέης. Η Καθηγήτρια της Ιστορίας της Τέχνης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Ναυσικά Πανσελήνου, η οποία έγραψε τα κείμενα της «Βυζαντινής Αθήνας», έκδοση και αυτή του δήμου Αθηναίων, παρουσιάζει τα Μνημεία που έχουν σχέση με την Αγία Φιλοθέη.
Την έκδοση ανέλαβε ο εκδοτικός οργανισμός Πάπυρος. Το βιβλίο είναι εξαιρετικά εικονογραφημένο καί με πλούσια Βιβλιογραφία.
